آرتمیا دریاچه ارومیه

آرتمیا اورمیانا – Artemia Urmiana

آرتمیا یا میگوی آب شور که نام علمی آن Artemia است، موجودی کوچک و ظریفی است که در رده ی سخت پوستان قرار دارد و در آبهای شور و حتی اشباع شده از نمک زندگی میکند.

دریاچه ارومیه یکی از زیستگاه های اصلی و غنی آرتمیا در جهان است. آرتمیا حاوی ۵۲درصد پروتئین و ۴ درصد چربی است.

آرتمیای دریاچه ارومیه به نام آرتمیانا اورمیانا شناخته میشود که یکی از هشت گونه آرتمیای شناخته شده در جهان میباشد. آرتمیای موجود در دریاچه ارومیه گونه‌ای متفاوت و بومزاد Endemic دریاچه ارومیه است. گونه بومزاد گونه‌ای است که فقط در یک محل یافت می‌شود و در نقاط دیگر کره زمین دیده نمی‌شود. از این رو آن را « آرتمیای دریاچه ارومیه» Artemia urmiana نامیدند.

آرتمیا در صنعت پرورش ماهی و میگو استفاده میشود طوری که سالانه بیش از ۲۰۰۰ تن سیست آرتمیا در بازارهای جهانی معامله میشود.

طبق گزارش مکتوب در کتاب حدود العالم که اولین گزارش از وجود آتمیا در دریاچه ارومیه است، تاریخ زیست آرتمیا در دریاچه ارومیه به بیش از ۱۰۰۰ سال پیش (سال ۹۸۲ میلادی) برمیگردد.

در کتاب حدود العالم (اولین کتاب جغرافیا به زبان فارسی) اینطور آمده است:

«و دوم دریای کبوذان [دریای کبودان = دریاچه ارومیه] بارمینیه [به ارمینیه = به ارومیه = در ارومیه درازاء او پنجاه فرسنگ است اندر پهنای سی فرسنگ. اندر میان این دریا دهیست کبوذان [کبودان (کبودان نام یکی از جزایر دریاچه ارومیه‌است)] گویند و این دریا بدان ده باز خوانند و از گرد او آبادانیست و اندر او هیچ جانور نیست از شوری آبش مگر کرم.»

در ترجمه انگلسی این کتاب که توسط مینورسکی صورت گرفته ، ارمینیه را ارمنستان ترجمه کرده، ولی دهخدا در توضیح واژه ی کبودان به صراحت به این اشتباه اشاره کرده و معنی صحیح واژه را ارومیه معرفی کرده است.

رئیس مرکز رفرانس آرتمیای دانشگاه گنت بلژیک پروفسور سورجلوس هم یکی از اسم های قدیم آرتمیا را «کرم آب شور» یا brine worm  اعلام کرده است.

نگاهی علمی به آرتمیا:

آرتمیا در دو گروه تحت عنوان آرتمیای دو جنسی و آرتمیای بکرزا شناخته شده اند

از گروه های آرتمیاهای دوجنسی هشت گونه مهم در دنیا شناخته شده اند که آرتمیای دریاچه ارومیه یکی از آنها می باشد و تحت عنوان آرتمیا اورمیانا معروف است.

مشخصات ظاهری آرتمیا:

– طول بدن آرتمیای بالغ در گونه دو جنسی ۱۰ میلیمتر و در بعضی از جمعیت های بکرزا به ۲۰ میلیمتر نیز می رسد.

– دو چشم مرکب پایه دار،  بدنی کشیده، لوله گوارشی کشیده،آنتن های حسی، یازده جفت پای سینه ای، یک جفت چنگک عضلانی (کلاسپر) در ناحیه سر (دومین آنتن) در آرتمیای نر که عامل تمایز آرتمیای نر از آرتمیای ماده است. یک جفت اندام تناسلی نر در ناحیه خلفی و در آرتمیای ماده وجود کیسه تخمی یا رحمی در پشت یازدهمین جفت پای سینه ای

تولید مثل و ژنتیک آرتمیا:

۱- آرتمیا با تولید مثل جنسی : تولید مثل جنسی به دو روش انجام می گیرد
الف) تولید مثل به روش تخمگذاری  oviparous
ب) تولید مثل به روش زنده زایی ovoviviparous
۲- آرتمیا با تولید مثل بکرزایی  parthenogenesis

روند تولید مثل در آرتمیا: روش تولیدمثل زنده زایی معمولاً در شرایط محیطی مساعد انجام می گیرد. به عبارت دیگر آرتمیا زمانی از طریق این شیوه تولیدمثل می نماید که شرایط فیزیکی و شیمیایی آب مثل میزان شوری، درجه حرارت، مقدار اکسیژن، مقدار مواد غذایی و غیره کاملاً مساعد رشد لاروها باشد. در این روش آرتمیای نر و ماده پس از رسیدن به بلوغ جنسی جفت گیری می نمایند.

آرتمیای نر عمل جفتگیری را شروع و با نزدیک شدن پیاپی به آرتمیای ماده قلابهای جفتگیری خود را در حد فاصل ناحیه شکم و سینه، درست از بالای کیسه تخمدان در بدن آرتمیای ماده قفل می نماید. این وضعیت حالت سواری نامیده می شود و آرتمیا تا چندین ساعت در این وضعیت حرکت می نمایند. خود عمل جفت گیری خیلی سریع انجام می گیرد، بدین ترتیب که آرتمیای نر با خم کردن ناحیه شکمی خود، یکی از پنیس ها را وارد روزنه رحمی و اسپرمها را منتقل می نمایند.

عمل لقاح در دورن لوله های تخمک بر آرتمیای ماده انجام می گیرد. تخمکها پس از بارور شدن وارد کیسه های تخمدان می شوند و رشد جنین ها در درون غشاء جنینی انجام می شود و در درون مایع داخل کیسه تخمدان شروع به شنا می نمایند و یکی یکی از روزنه رحمی خارج می شوند. خروج هر لارو از روزنه رحمی با حرکت چرخش سریع آرتمیای ماده همراه است. در واقع این عمل و انقباض رحمی باعث خروج لارو از رحم می گردد.

در شرایط نامساعد مثل افزایش غلظت نمکها، تنش اکسیژن، کمبود موادغذایی، تغییرات درجه حرارت و غیره، آرتمیا به روش تخمگذاری تولیدمثل می نماید . در این روش عمل جفتگیری بهمان روش ذکر شده انجام می گیرد و تخمکها پس از بارور شدن در لوله های تخمک بر وارد کیسه های تخمدانی می شوند و تقسیمات سلولی آغاز می شود. در این حالت تخمهای لقاح یافته تا مرحله گاسترولا رشد می نمایند سپس متابولیسم آنها بصورت برگشت پذیر متوقف می شود یا به اصطلاح علمی وارد مرحله دیاپوز می شوند در این حالت غدد پوسته ای غلاف سختی بنام کوریون روی تخمها ترشح می نمایند. تخمهای حاصل سیست نامیده می شوند که توسط آرتمیای ماده در آب رها می شوند و معمولاً‌ روی آب شناور می مانند و بوسیله باد بطرف ساحل رانده می شوند.

فاکتورهای محیط مناسب برای زندگی آرتمیا:

۱- درجه حرات: درجه حرارت قابل تحمل برای آرتمیا از ۴تا۳۵ در جه سانتی گراد می باشد ولی حرارت اپتیمم برای آرتمیا۳۰-۲۰ درجه سانتی گراد است.

۲- شوری: آرتمیا در شوری ۳۴۰  ppt نیز می تواند برای مدت کوتاهی زنده بماند ولی حد بالای تحمل شوری برای آرتمیا ۲۵۰ ppt عنوان شده البته شوری مناسب برای پرورش آرتمیا در استخرهای خاکی ۱۲۰-۸۰ گرم در لیتر است که شوری کمتر جهت تولید بیوماس و شوری بالاتر برای تولید سیست است.
۳- اکسیژن: اکسیژن مناسب برای پرورش آرتمیا بین ۴ تا ۵ بخش در میلیون است.

۴-  :PHآرتمیا در طبیعت بیشتر درآبهای قلیایی یافت می شود ولی PH بالای ۹ و کمتر از ۷ برای آرتمیا و زندگی آن مشکل ساز خواهد بود. PHمناسب برای پرورش در استخرهای خاکی و شرایط آزمایشگاهی از ۶٫۵ تا ۸ متغیر است .

تغذیه آرتمیا:

آرتمیا یک موجود فیلتر کننده غیرانتخابی بوده و در زیستگاههای طبیعی از جلبکهای تک سلولی ذرات ریز گیاهان و باکتریهای موجود در آب تغذیه می نماید. بطور کلی آرتمیا می تواند از هر ذره ای که اندازه آن در محدوده ۱ الی ۵۰ میکرون باشد، تغذیه کند. نکته مهم در مورد تغذیه آرتمیا اینست که مواد غذایی باید بصورت ذرات جامد باشند. به عبارت دیگر در آب حل نشوند.

بزرگترین تولیدکنندگان آرتمیا
امروزه آمریکا ، برزیل و چین بزرگترین تولید کنندگان سیست و بیوماس آرتمیا در جهان    می باشند و آمریکا به تنهایی ۷۰% بازار جهانی آرتمیا را دراختیار دارد و سالانه میلیون ها دلار از این تجارت سود می برد. جالب اینکه کشورهای نظیر تایلند و ویتنام بدون دارا بودن زیستگاه طبیعی آرتمیا و فقط با پرورش مصنوعی آن سالانه هزاران تن بیوماس و سیست آرتمیا تولید می کنند.

مقایسه آرتمیا اورمیانا با سایر آرتمیاها

پایان/

آرتیمیا – آرتمیا – آرتمیا اورمیانا – آرتمیا ارومیانا

نام موجودی که در دریاچه ارومیه زندگی میکند چیست؟

چه موجوداتی در دریاچه ارومیه وجود دارند؟

همانطور که در بالا توضیح دادیم این موجود سخت پوست در شرایط سخت مانند دریاچه ارومیه که آب بسار شوری دارد میتواند زندگی کند

آرتمیا دریاچه ارومیه, آرتمیا, آرتمیا ارومیانا, آرتمیا اورمیانا, آرتیمیای دریاچه ارومیه, معرفی آرتمیا, آرتمیا چیست؟ , آرتمیا یا میگوی آب شور که نام علمی آن Artemia است، موجودی کوچک و ظریفی است که در رده ی سخت پوستان قرار دارد و در آبهای شور و حتی اشباع شده از نمک زندگی میکند.  دریاچه ارومیه یکی از زیستگاه های اصلی و غنی آرتمیا در جهان است. آرتمیا حاوی ۵۲درصد پروتئین و ۴ درصد چربی است., پرورش آرتمیا