مجله گردشگری ارومیه مجله گردشگری ارومیه
مسجد علی شهید ارومیه
مسجد علی شهید ارومیه
مسجد علی شهید در خیابان باکری و در یکی از محلات قدیمی شهر واقع گردیده، این مسجد در سال ۱۲۰۵ هجری قمری بنا شده است. طبق گفته های راویان، بانی این مسجد به دست علی شهید ساخته شده، گفته میشود این شخص بعدها به شهادت رسیده و به همین دلیل مسجد به علی شهید شهرت یافته است، جنازه علی شهید در همین مسجد دفن شده اما مکان سنگ قبر وی مشخص نیست.
این مسجد در زمینی به مساحت ۷۴۱ متر مربع و با زیر بنای ۳۴۵ مترمربع ساخته شده، بنای اصلی مسجد در ضلع غربی صحن قرار دارد. پوشش سقف فضای اصلی مسجد از بیرون شیروانی شکل است. ورودی اصلی آن یک در دو لنگه قوس دار فلزی به ابعاد ۱۵/۲ در ۳ و به رنگ سبز میباشد. در بالای ورودی تابلوی قرار گرفته که تاریخ تاسیس مسجد بر روی آن نوشته شده، در اطراف ورودی نیز آجرکاری شده و دیگر قسمتهای نما با سیمان سفید نما سازی شده، مسجد ورودی دیگری نیز دارد که در قسمت غربی مسجد قرار دارد.
مسجد علی شهید همانند دیگر مساجد دارای فضاهای مانند هشتی، شبستان اصلی، بخش زنانه، آبدارخانه، وضوخانه، قنات، منزل خادم و سرویس های بهداشتی میباشد.
ابعاد شبستان ۵/۹ ×۲۰/۱۳ متر و مساحت آن حدود ۱۲۵ متر مربع میباشد، کف شبستان از جنس چوب است و با فرش های دست بافت که شماری از آنها اهدایی بوده مفروش شده است، با توجه به سر ستونهای باقی مانده شبستان گفته میشود، شبستان دارای چهار ستون چوبی بوده که در حال حاضر آنها را برداشته و بجای آنها دو ستون فلزی جایگزین کرده اند. دیوارهای مسجد با گچ پوشش داده شده، همچنین سقف مسجد تیر چوبی و بدون اندود است، در میان تیرها تخته هایی قرار دارد که به شیوه بسیار زیبایی برش و چیدمان داده اند. در چهار نقطه از سقف مسجد قرقره هایی وجود دارند که بنا به گفته موذن این قرقره ها محل آویختن چراغهای توری جهت تأمین روشنایی در شب می باشند.
در کتاب سرزمین زرتشت به نوشته دهقان (دهقان،۱۳۴۸،ص۲۲۳) ، مسجد علی شهید به عنوان یکی از مساجد ۳۸ گانه شهر ارومیه نام برده شده، همچنین نام مسجد علی شهید در سیاهه مساجد ارومیه مندرج در جلد دوم کتاب ایرانشهر نیز آمده است. (ایرانشهر ،۱۹۶۰- ۱۹۶۵ م، جلد دوم، ص ۱۳۶)
کف صحن مسجد سنگ فرش بوده و در میان سنگها سنگ قبرهایی وجود دارد که به شهدای واقعه جیلولوق تعلق دارد که با گذشت زمان بر روی سنگ فرشها و سنگ قبرها با آسفالت پوشش داده اند.
نمای بیرونی ضلع شرقی شبستان بیشتر با آجر قرمز رنگ و بند کشی تزئین شده بود، اما امروزه بر روی تمام آجرها پوششی از سیمان سفید کشیده شده است.
در کف شبستان بیشتراز مصالح گچ و خاک استفاده شده، در گذشته زیر مسجد قناتی عبور می کرده که موجب نفوذ رطوبت به کف می شده است، این قنات متروکه در تاریخ احداث مسجد علی شهید (۱۲۰۵ ه ق) پیش از تاریخ احداث کهریز شهر(۱۲۶۰ ه ق) وجود داشته، لذا این احتمال می رود که ساخت این مکان برای دسترسی آسان مردم به آب و رساندن آن به نقاط و محلات مختلف شهر به تبع شیب زمین و نیاز ساکنین محلات ایجاد گردیده. برای جلوگیری از رطوبت ناشی از قنات به شبستان اقدام به زهکشی آن کردند و با اجرای کف فرش چوبی مانع نفوذ رطوبت به شبستان شده اند. همچنین در نمای شرقی هواکش های فلزی جهت تهویه در سه نقطه به ابعاد ۲۵×۲۵ سانتی متر نصب شده است.
محراب مسجد در ضلع جنوبی شبستان واقع شده و اندازه دهانه محراب ۸۰/۱ و ارتفاع آن ۷۰/۴ متر است، محراب دارای مقرنس کاری زیبایی از گچ می باشد و درون آن یک منبر چوبی چهار پله ای قهوه ای رنگ به چشم میخورد.
کالبد اصلی مسجد از زمان ساخت تغییر نکرده است ولی تغییرات دیگری در آن ایجاد شده برای مثال؛ در گوشه ضلع شمال شرقی، حیاط خلوت مسجد قرار داشت و سرویس بهداشتی قدیمی نیز در این ضلع بوده که حدود ۴۰ سال پیش حیاط خلوت تبدیل به مغازه میشود و سرویس بهداشتی در گوشه ضلع غربی ساخته میشود. از آنجائیکه در ضلع جنوبی صحن طاق نماهایی اجرا گردیده به دلیل احداث سرویس بهداشتی در این فضا یکی از طاق نماها در پشت دیوار سرویس بهداشتی قرار گرفته است .
مسجد علی شهید ارومیه, مسجد علی شهید آذربایجان غربی, علی شهید, ویژگی مهم مسجد علی شهید ارومیه, آدرس مسجد علی شهید ارومیه, مساجد قدیمی و زیبای ارومیه, جاذبه ها و نقاط گردشگری شهرستان ارومیه, فاجعه جیلولوق, قتل عام مردم آذربایجان
ALI SHAHID MOSQUE ,آدرس مسجد علی شهید ارومیه ,خیابان باکری ارومیه ,علی شهید ارومیه ,فاجعه جیلولوق ,قتل عام مردم آذربایجان ,کتاب سرزمین زرتشت, محل دفن شهدای جیلولوق, مساجد 38 گانه شهر ارومیه ,مساجد آذربایجانغربی ,مساجد ارومیه ,مسجد خیابان باکری ارومیه ,مسجد علی شهید ,مسجد علی شهید آذربایجان غربی ,مسجد علی شهید ارومیه ,مسجدهای ارومیه ,ویژگی مهم مسجد علی شهید ارومیه
